نام فارسی: پنیرک

نام علمی:  Malva sylvestris

نام عمومی:  High mallow, Common mallow

نام عربی:  خبازی

نام خانواده: Malvaceae(پنیرک)

گیاه شناسی:

پنریک گیاهی است علفی، به ارتفاع تا 60 سانتی متر و پایا. پنیرک به صورت خودرو، در بسیاری از نقاط می روید و برای استفاده نیز کشت می گردد. برگ های این گیاه به صورت متناوب، شامل 7 – 5 دندانه با دمبرگ بلند است. گل ها به رنگ کلی مایل به بنفش و گلبرگ ها دارای خطوطی با رنگ تیره هستند. قسمت مورد استفاده پنیرک برگ و گل است. البته در بیشتر نواحی، گل پنیرک مورد استفاده قرار میگیرد.این گیاه در ایران رویش ندارد و گونه نزدیک به آن به نام M. neglecta مورد استفاده قرار میگیرد. البته اثرات هر دو گونه شبیه به هم است. گونه موجود در ایران، به بلندی گونه اول نیست و به حالت تقریبا خوابیده است و حداکثر تا 40 سانتی متر مرتفع می شود. برگ ها دارای حالت دایره ای و دندانه دار و گل ها ، بنفش رنگ و کوچک هستند. قسمت مورد استفاده پنیرک در ایران، گل های بنفش رنگ خشک شده آن است.

ترکیبات مهم:

گل های پنیرک بیش از 10% موسیلاژ، دارند. این موسیلاژ در اثر هیدرولیز، تبدیل به گلاکتوز، آربینوز، گلوکز، رامنوز و اسید گالاکتورونیک می شود. همچنین گل های پنیرک حاوی مقدار کمی تانن و حدود یک دهم درصد لوکوآنتوسیانین ها و 7% آنتوسیانین ها می باشد ( نسبت به مزن خشک گل)

برگ، حاوی 8% موسیلاژ است که پس از هیدرولیز، تولید قند های آرابینوز، گلوکز، رامنوز، گلاکتوز و اسید می کند. همچنین حاوی مقداری تانن و فلاونوئید می باشد.

دارو شناختی و اثرات مهم:

دم کرده گل ها به خاطر داشتن موسیلاژ، یکی از دارو های خوب ضد سرفه است. همچنین به عنوان ضد نزله(زکام) و تورم دهان و گلو مصرف می شود. از سویی چون دارای خاصیت قابض ضعیف است، تا حدی به عنوان ضد اسهال عمل می کند.
در طب عوام از گل پنیرک به صورت خوراکی، به منظور رفع مشکلات مثانه و به صورت ضماد موضعی در التیام زخم ها استفاده می شود. رنگ (آنتوسیانین ها) آن نیز در مواد غذایی به کار می رود.

اثرات مهم برگ پنیرک مشابه گل های آن است و به ویژه جهت درمان تورم قسمت های بالای راه های تنفسی و گلو و تورم های روده ای – معده ای، مناسب است.

مهم ترین اثرات گزارش شده:

ضد درد، ضد التهاب، ضد عفونی کننده، قابض، ملین، ادرار آور، خلط آور و مقوی رحم.