نام فارسی : زینیان، زنیان
نام علمی : Trachyspermum copticum
نام عمومی : Ajowan, carum, Bishop’s weed
نام خانواده : Umbelliferae (چتریان)
گیاه شناسی :
گیاهی ست علفی، بوته ای و یک ساله که ارتفاع آن تا 90 سانتی متر می رسد. برگ ها دارای بریدگی و تقسیمات زیادی هستند؛بطوری که بسیار ظریف و نازک می باشند. گل های کوچک و سفید رنگ و به صورت چتر مرکب بر روی سرشاخه ها قرار دارند. قسمت مورد استفاده گیاه میوه های آن است. این میوه ها کوچک بیضی شکل و به رنگ زرد مایل به قهوه ای بوده و دارای اسانس با بوی نافذ و مشابه آویشن می باشند. بر روی میوه ها پنج خط طولی و نازک وجود دارد که روشن تر از رنگ میوه هستند.
ترکیبات مهم :
میوه های گیاه حاوی 2 تا 4 درصد اسانس می باشد. مهمترین اجسام اسانس شامل تیمول به میزان 35 تا 60 درصد، پاراسیمن، گاماترپی نن، آلفا و بتا پی نن، دی پنتن، آلفا ترپی نین و کارواکرول است.
دارو شناختی و اثرات مهم:
زینیان از قدیم به عنوان ادویه و نگهدارنده مواد غذایی مورد استفاده بوده است. این گیاه در صابون سازی و عطر سازی کاربرد دارد. از اسانس آن تحت نام آجوان اویل در هندوستان به عنوان یک ضد میکروب قوی ( مشابه تیمول) استفاده می شود. همچنین از آن به عنوان ضد قارچ پوستی و ضد نزله تنفسی می توان استفاده کرد. از رایحه ی بدست امده از میوه ی آن در دهان شویه ها و خمیر دندان ها استفاده می شود.
یکی دیگر از کاربرد های زینیان به عنوان ضد کرم و ضد حشره است. محصولات زیناین به صورت پودر، دئودرانت، پماد، لوسیون و محلول در بازار عرضه میشود.
دانه زینیان می تواند علیه بعضی میکروب ها از جمله سالمونلا تیفوزا، میکروسپوریوم پیوژنز و اشرشیاکلی اثر کند.
مهمترین اثرات گزارش شده :
ضد اکسیدان، ضد تب، ضد میکروب، ضد اسپاسم، افزایش دهنده قوای جنسی، ضد نفخ، ضد آسم، ادرار آور، معرق، خلط آور، قاعده آور، ضد قارچ، محرک معده، کاهش دهنده پرفشاری خون، مسهل، شیر افزا، پاراسپاتومی متیک، مقوی معده و کرم کش.
